Leczenie nieonkologiczne

RADIOTERAPIA CHORÓB NIENOWOTWOROWYCH
 

U którego Pacjenta należy rozważyć zastosowanie radioterapii przeciwzapalnej?

Pacjent kwalifikujący się do radioterapii przeciwzapalnej:  
    • chory, z potwierdzoną w badaniach obrazowych obecnością zmian patologicznych wymagających leczenia, kiedy inne metody terapii nie przyniosły oczekiwanego skutku
    • chory zdolny do wyrażenia świadomej zgody na leczenie i współpracujący w trakcie realizacji radioterapii 
 
Wskazania do radioterapii przeciwzapalnej (nienowotworowej):
    • choroba Gravesa-Basedowa – wytrzeszcz gałek ocznych (orbitopatia) nie reagujący na leczenie sterydami
    • zespół bolesnego barku (PHS – periarthritis humeroscapularis) – jeżeli inne metody leczenia są nieskuteczne
    • włóknienie agresywne (fibromatosis agressiva) - operacja + radioterapia uzupełniająca
    • łokieć tenisisty (EPH – epicondylopathia humeri) – jeżeli inne metody leczenia są nieskuteczne
    • łokieć golfisty – jeżeli inne metody leczenia są nieskuteczne
    • przykurcz rozcięgna dłoniowego, zwany chorobą Dupuytrena, charakteryzuje się bliznowaceniem rozcięgna dłoniowego z następczym przykurczeniem zgięciowym palców – jeżeli inne metody leczenia są nieskuteczne
    • ostrogi piętowe – jeżeli inne metody leczenia są nieskuteczne
    • rogowiak (keratoacanthoma)
    • zapalenie ścięgna Achillesa – jeżeli inne metody leczenia są nieskuteczne
    • kostnienie pozakostne – bezpośrednio przed lub po zabiegu operacyjnym
    • Bolesne naczyniaki kręgów
    • Choroba Ledderhose`a - włókniakowatość guzkowata rozcięgna podeszwowego – jeżeli inne metody leczenia są nieskuteczne
 
Skuteczność leczenia
Efekt działania przeciwzapalnego przypisuje się hamowaniu przez promieniowanie jonizujące działania cytokin pozapalnych. Dochodzi także do pobudzenia układu odpornościowego i rozplemu tkanki łącznej i naczyń krwionośnych. Skuteczność tego działania w najczęstszym wskazaniu jakim są ostrogi piętowe wynosi około 70% w ciągu 3 miesięcy, a według niektórych opracowań sięga nawet 97% (52% - całkowite ustąpienie dolegliwości, 45% częściowe ustąpienie dolegliwości, 3% brak efektu).
Na podobnym poziomie kształtuje się efektywność radioterapii w leczeniu dolegliwości bólowych spowodowanych zmianami degeneracyjnymi stawu łokciowego (tzw. łokieć tenisisty/golfisty).
Skuteczność przeciwbólowa radioterapii w leczeniu zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowych wynosi ok. 50%.
W zespole bolesnego barku skuteczność leczenia jest związana podobnie jak w innych tego typu schorzeniach od wyjściowego stopnia zaawansowania choroby (czasu trwania choroby oraz wyjściowego ograniczenia ruchomości) i kształtuje się na poziomie 43-93%.
  

Powikłania leczenia

Powikłania leczenia należą do rzadkości. Należą do nich:
    • Zaczerwienie skóry i złuszczanie naskórka 
    • Wydłużone gojenia się ran pooperacyjnych (u niewielkiego odsetka – średnio 2-3 dni dłużej) Zwłóknienia podskórne
    • Trwałe przebarwienia skóry
    • Istnieje również niewielkie ryzyko karcinogenezy. Ryzyko karcinogenezy spada wraz z wiekiem do 30 roku życia, a następnie utrzymuje się na stałym poziomie i wynosi ok. 1,5%.
 
Przebieg procedury radioterapii:
    • Kwalifikacja Pacjenta na podstawie badania podmiotowego, przedmiotowego oraz dokumentacji medycznej (w tym badań obrazowych).
    • Wykonanie unieruchomienia napromienianego regionu za pomocą maski termoplastycznej oraz tomografii komputerowej do planowania leczenia (badanie bez kontrastu).
    • Przygotowanie planu radioterapii.
    • Realizacja leczenia napromienianiem na akceleratorze liniowym w pozycji terapeutycznej

Informacje praktyczne dla lekarza kierującego
Umówienie konsultacji Pacjenta w Poradni Radioterapii:
    • Udostępnienie dokumentacji medycznej chorego, ze szczególnym uwzględnieniem wyników badań obrazowych potwierdzających występowanie schorzenia, zapisu badań obrazowych na płytach CD oraz informacji o aktualnie stosowanych lekach
    • Pacjenci objawowi powinni zostać zaopatrzeni w doraźne dawki leków przeciwbólowych
    • Kontaktu z lekarzem Zakładu Radioterapii celem uzyskania dokładnych informacji dotyczących konkretnej sytuacji klinicznej oraz zapewnienia sprawnej realizacji leczenia

Radioterapia chorób nienowotworowych (radioterapia przeciwzapalna):

• choroba Gravesa-Basedowa – wytrzeszcz gałek ocznych (orbitopatia)
• zespół bolesnego barku (PHS – periarthritis humeroscapularis)
• włóknienie agresywne (fibromatosis agressiva) – operacja + radioterapia uzupełniająca
• łokieć tenisisty (EPH – epicondylopathia humeri)
• łokieć golfisty
• przykurcz rozcięgna dłoniowego, zwany chorobą Dupuytrena, charakteryzuje się bliznowaceniem rozcięgna dłoniowego z następczym przykurczeniem zgięciowym palców
• ostrogi piętowe
• rogowiak (keratoacanthoma)
• zapalenie ścięgna Achillesa
• kostnienie pozakostne – bezpośrednio przed lub po zabiegu operacyjnym
• bolesne naczyniaki kręgów
• choroba Ledderhose`a – włókniakowatość guzkowata rozcięgna podeszwowego